3.1. Resultaten van de cartografie 2023
Het jaarlijkse rapport over de cartografie brengt recyclageketens in kaart, van inzamelaar en trader tot eindbestemming. In totaal kon in 2023 voor het werkingsjaar 2022 de route van 66.200 ton bedrijfsmatig plastic verpakkingsafval volledig in kaart gebracht worden. Dit afval werd in Europa, het Verre Oosten of het Midden-Oosten (vooral Turkije) gerecycleerd. De totale geregistreerde hoeveelheid steeg ten opzichte van de cartografierapporten in 2021 (+ 9.800 ton) en 2022 (+ 3.100 ton). De toename kwam op rekening van Europa, terwijl het Verre Oosten en Turkije licht aan belang verloren.
In combinatie met de hoeveelheid afval (31%) die rechtstreeks naar eindverwerkers gaat, brengen de inspanningen rond trading in 2023 de globale traceerbaarheid voor plastic afval voor 2022 op ruim 98,6%.
In 2022 ging 78,6% van de hoeveelheid gerecycleerd karton rechtstreeks naar een eindafnemer en 7% werd verhandeld door traders waarmee Valipac een contract heeft. Het erkend organisme sloot 2023 af met 7 contracten met traders van karton. Voor 2022 haalt het zo voor karton een traceerbaarheidsniveau van 95,2% en de inspanningen gaan onverminderd door.
3.2. Resultaten van de audits
Het erkend organisme regelt sinds 2021 audits bij recyclagebedrijven buiten de EU. Het gaat zowel om plastic als om papier/karton.
In 2023 liet het erkend organisme bij recyclagebedrijven voor bedrijfsmatig plastic afval 39 audits uitvoeren. Dit is mogelijk op basis van contracten met 20 traders van plastic afval. Het totale aantal reeds geauditeerde bedrijven buiten de EU nam zo toe tot 72 (dit is met inbegrip van 8 tweejaarlijkse herhalingsaudits bij reeds voorheen geauditeerde afnemers). De omvangrijke budgetten die Valipac hiervoor inzet en een streven naar samenwerking van sommige Europese UPV-organisaties, leidden dit jaar tot een formele samenwerking met het Afvalfonds Verpakkingen in Nederland die in 2024 concreet wordt voor de 26 geplande audits buiten de EU. Ook de inzamelaars, handelaars en eindverwerkers profiteren stilaan van de efficiëntere doorlichting van de verwerkingsketens. Hier verwacht Valipac nog een grote, maar geen snelle evolutie.
In de resultaten voor 2023 houdt Valipac rekening met de hoeveelheden plastic die recyclagebedrijven buiten de EU aanvaard hebben, maar die wegens de minimale criteria en een negatief auditverslag niet kunnen opgenomen worden in de resultaten voor recyclage.
Het aantal “red flag”-bedrijven voor plastic stond eind 2023 op 7 en deze “zwarte lijst” verspreidt Valipac onder de traders in functie van bewustmaking rond de problematiek en aansporing tot remediëring. Afvaloperatoren kunnen inloggen op een webapplicatie en hun score opvragen zodat ze aangemoedigd worden om afnemers die handelen met “red flag”-bedrijven te weren. Ook de recyclageforfaits voor de ontpakkers kan een operator zo maximaal veilig stellen.
3.3. Globaal overzicht van de eindbestemmingen van de recyclage
In 2022 was de bestemming van de materialen als volgt:
